Ο Arnold Schönberg ήταν Αυστριακός συνθέτης, του οποίου η δράση συνδέθηκε με το μουσικό εξπρεσιονιστικό κίνημα όπως αυτό εκφράστηκε στην γερμανική ποίηση και τέχνη.
Ήταν ένας από τους πρώτους, τον εικοστό αιώνα, που έγραψε μουσική εκτός των κανόνων του τονικού συστήματος και ήταν, με τον Josef Matthias Hauer, ένας από τους θεωρητικούς της δωδεκαφωνικής μεθόδου, (δωδεκαφθογγική τεχνική), μιας μεθόδου με ευρύτατη επίδραση στην Σύγχρονη κλασική μουσική. Η μέθοδος αυτή αφορά στον χειρισμό ταξινομημένων σειρών από φθόγγους της χρωματικής δωδεκαφθογγικής κλίμακας, γι' αυτό και θεωρείται ότι έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη της σειραϊκής μουσικής. Ο Άρνολντ Σένμπεργκ επεξεργάστηκε επίσης τον όρο εξελικτική ποικιλία, καθώς υπήρξε ο πρώτος συνθέτης ο οποίος εφάρμοσε τρόπους επεξεργασίας των μουσικών μοτίβων χωρίς την κυριαρχία μιας κεντρικής μελωδικής ιδέας. Ήταν κουνιάδος και καλός φίλος του συνθέτη και μαέστρου Αλεξάντερ φον Τσεμλίνσκυ ο οποίος τον βοηθούσε στη μελέτη της σύνθεσης. Ανάμεσα στους μαθητές του υπήρξαν και οι μετέπειτα επίσης διάσημοι συνθέτες Αλμπαν Μπεργκ και Αντον Βέμπερν. Οι τρεις τους αντιπροσώπευσαν αργότερα τη λεγόμενη Δεύτερη Σχολή της Βιέννης.
Η μουσική του δεν βρήκε ιδιαίτερα θερμή ανταπόκριση και αντιμετώπισε αρκετές οικονομικές δυσκολίες. Μετά τον θάνατό του το 1951 πάντως, το δωδεκαφθογγικό του σύστημα χρησιμοποιήθηκε από πολλούς συνθέτες σε όλον τον κόσμο. Οσοι δεν είναι περιορισμένοι μόνο στη μουσική, αλλά ενδιαφέρονται και για τη ζωγραφική, το θέατρο και τον κινηματογράφο, είναι πιο ανοιχτοί στο έργο του Σένμπεργκ και πιο δεκτικοί από εκείνους με την προκατάληψη ότι αυτή η μουσική είναι αποκρουστική ή ότι αντιπροσωπεύει τον λάθος δρόμο.
Η μουσική του δεν βρήκε ιδιαίτερα θερμή ανταπόκριση και αντιμετώπισε αρκετές οικονομικές δυσκολίες. Μετά τον θάνατό του το 1951 πάντως, το δωδεκαφθογγικό του σύστημα χρησιμοποιήθηκε από πολλούς συνθέτες σε όλον τον κόσμο. Οσοι δεν είναι περιορισμένοι μόνο στη μουσική, αλλά ενδιαφέρονται και για τη ζωγραφική, το θέατρο και τον κινηματογράφο, είναι πιο ανοιχτοί στο έργο του Σένμπεργκ και πιο δεκτικοί από εκείνους με την προκατάληψη ότι αυτή η μουσική είναι αποκρουστική ή ότι αντιπροσωπεύει τον λάθος δρόμο.
Πολλές από τις πρακτικές του Άρνολντ Σένμπεργκ, συμπεριλαμβανομένης της μορφοποίησης της συνθετικής μεθόδου και τη συνήθειάς του να προσκαλεί το κοινό μέσω των έργων του, ώστε να προσεγγίζουν τη μουσική αναλυτικά, απηχούν την αβάν-γκαρντ μουσική σκέψη των αρχών του 20ού αιώνα. Οι πολεμικές του απόψεις σε σχέση με ζητήματα της ιστορίας της μουσικής και της αισθητικής υπήρξαν κρίσιμα για τη διαμόρφωση του έργου πολλών σημαντικών μουσικολόγων και μουσικοκριτικών, συμπεριλαμβανομένων των Τέοντορ Αντόρνο, Τσαρλς Ρόουζεν και Καρλ Νταλχάους.
Ο δωδεκαφθογγισμός είναι μία μέθοδος μουσικής σύνθεσης που στοχεύει στην οργάνωση της ατονικότητας μέσω της χρήσης μίας επιλεγόμενης διαδοχής των 12 φθόγγων του δυτικού συγκερασμένου μουσικού συστήματος. Η εκάστοτε διαδοχή των φθόγγων που επιλέγεται από τον συνθέτη ονομάζεται «δωδεκάφθογγη σειρά» ή απλώς «σειρά». Η επιλογή, επεξεργασία και χρήση της σειράς έχει ως στόχο την κατάργηση των ιεραρχικών φθογγικών σχέσεων της τονικής μουσικής.
Οι μαθητές του Σένμπεργκ, με προτροπή του ίδιου, δεν αντιμετώπιζαν τον δωδεκαφθογγισμό ως σύστημα κανόνων, αλλά ως υποδείξεις που τους βοηθούσαν να αναζητήσουν ο καθένας τον δικό του τρόπο χρήσης της σειράς, έτσι ώστε να μπορέσουν να διευκολυνθούν στην σύνθεση εκτενών έργων ατονικής μουσικής, που ήταν και ο στόχος της μεθόδου.
➤ John Cage
Ο δωδεκαφθογγισμός είναι μία μέθοδος μουσικής σύνθεσης που στοχεύει στην οργάνωση της ατονικότητας μέσω της χρήσης μίας επιλεγόμενης διαδοχής των 12 φθόγγων του δυτικού συγκερασμένου μουσικού συστήματος. Η εκάστοτε διαδοχή των φθόγγων που επιλέγεται από τον συνθέτη ονομάζεται «δωδεκάφθογγη σειρά» ή απλώς «σειρά». Η επιλογή, επεξεργασία και χρήση της σειράς έχει ως στόχο την κατάργηση των ιεραρχικών φθογγικών σχέσεων της τονικής μουσικής.
Οι μαθητές του Σένμπεργκ, με προτροπή του ίδιου, δεν αντιμετώπιζαν τον δωδεκαφθογγισμό ως σύστημα κανόνων, αλλά ως υποδείξεις που τους βοηθούσαν να αναζητήσουν ο καθένας τον δικό του τρόπο χρήσης της σειράς, έτσι ώστε να μπορέσουν να διευκολυνθούν στην σύνθεση εκτενών έργων ατονικής μουσικής, που ήταν και ο στόχος της μεθόδου.
➤ John Cage
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου