«Σε παρακαλω Θεε, μου κανε με Αγιο ανθρωπο, δωσε μου εγκρατεια, αλλα οχι τωρα...» Agostino d'Ippona (Αγιος Αυγουστίνος)
Οι «Εξομολογήσεις», έργο κλασικό που γνώρισε τεράστια απήχηση στο δυτικό πολιτισμό, είναι η ιστορία της νεότητας του Αυγουστίνου και η μαρτυρία της πνευματικής του περιπλάνησης και της μεταμόρφωσής του.
Με το έργο αυτό, ο Αυγουστίνος θεωρείται ότι εγκαινιάζει την παράδοση του εξομολογητικού λόγου, που επιχειρεί να διερευνήσει αυτό που ο ίδιος ονόμασε «άβυσσο της ανθρώπινης συνείδησης». Ο Αυγουστίνος των «Εξομολογήσεων» δεν είναι ο ίδιος για όλους τους μελετητές του. Από τις παλιότερες βιογραφίες του μέχρι τις νεότερες μελέτες υπάρχει τεράστια απόσταση. Καθένας προτείνει τη δική του εκδοχή.
Το μόνο βέβαιο είναι το ίδιο το έργο, το οποίο μόνο πρόσφατα αντιμετωπίστηκε ως λογοτέχνημα στο σύνολό του.
Παλαιότερα, το ενδιαφέρον συγκέντρωναν μόνο τα πρώτα εννέα βιβλία, αλλά όχι και τα τελευταία τέσσερα, μια φιλοσοφική και θρησκευτική πραγματεία που αποτελεί αδιάσπαστο μέρος της δομής του έργου.
Οι «Εξομολογήσεις» ανήκουν σε εκείνα τα έργα που συνενώνουν διαφορετικά είδη και παραδόσεις για να δημιουργήσουν τη δική τους παράδοση. Μεταξύ άλλων, αναγνωρίζουμε το αγαπημένο θέμα των φιλοσόφων, την αναζήτηση της αλήθειας με τη μορφή της φιλοσοφικής περιπλάνησης και της φιλοσοφικής προσευχής, καθώς και τις ιστορίες της μεταστροφής.
Από τα διαφορετικά αυτά είδη γεννήθηκε ένας εκπληκτικός συνδυασμός αυτοβιογραφικής αφήγησης, λυρικού πεζοτράγουδου, μυθιστορήματος ενηλικίωσης και φιλοσοφικής πραγματείας, σε μια γλώσσα στην οποία η φωνή των νεοπλατωνικών φιλοσόφων ενώνεται με αυτή των ψαλμών.
Από πού προέρχεται λοιπον το κακό; Μήπως το υλικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν κακό και αυτός, δίνοντάς του μια φόρμα και μια ταξη, άφησε ένα μέρος του που δεν το άλλαξε σε καλό; Και γιατί να συμβεί αυτό; Δεν ήταν στη δύναμή του, αυτός που είναι ο παντοδύναμος, να το μετατρέψει και να το μεταμορφώσει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εμενε τίποτα κακό σε αυτό; [...] Ή εάν δεν ήταν σωστό, αυτός που είναι καλός δεν έπρεπε να δημιουργήσει και να χτίσει κάτι καλό, δεν έπρεπε να καταστείλει και να εξαφανίσει αυτό το κακό υλικό, και να δημιουργησει ένα καλό, από το οποίο να αντλήσει επειτα την οποιαδήποτε πραγματικότητα; «Αυγουστίνος Ιππώνος, Οι εξομολογήσεις»
Με το έργο αυτό, ο Αυγουστίνος θεωρείται ότι εγκαινιάζει την παράδοση του εξομολογητικού λόγου, που επιχειρεί να διερευνήσει αυτό που ο ίδιος ονόμασε «άβυσσο της ανθρώπινης συνείδησης». Ο Αυγουστίνος των «Εξομολογήσεων» δεν είναι ο ίδιος για όλους τους μελετητές του. Από τις παλιότερες βιογραφίες του μέχρι τις νεότερες μελέτες υπάρχει τεράστια απόσταση. Καθένας προτείνει τη δική του εκδοχή.
Το μόνο βέβαιο είναι το ίδιο το έργο, το οποίο μόνο πρόσφατα αντιμετωπίστηκε ως λογοτέχνημα στο σύνολό του.
Παλαιότερα, το ενδιαφέρον συγκέντρωναν μόνο τα πρώτα εννέα βιβλία, αλλά όχι και τα τελευταία τέσσερα, μια φιλοσοφική και θρησκευτική πραγματεία που αποτελεί αδιάσπαστο μέρος της δομής του έργου.
Οι «Εξομολογήσεις» ανήκουν σε εκείνα τα έργα που συνενώνουν διαφορετικά είδη και παραδόσεις για να δημιουργήσουν τη δική τους παράδοση. Μεταξύ άλλων, αναγνωρίζουμε το αγαπημένο θέμα των φιλοσόφων, την αναζήτηση της αλήθειας με τη μορφή της φιλοσοφικής περιπλάνησης και της φιλοσοφικής προσευχής, καθώς και τις ιστορίες της μεταστροφής.
Από τα διαφορετικά αυτά είδη γεννήθηκε ένας εκπληκτικός συνδυασμός αυτοβιογραφικής αφήγησης, λυρικού πεζοτράγουδου, μυθιστορήματος ενηλικίωσης και φιλοσοφικής πραγματείας, σε μια γλώσσα στην οποία η φωνή των νεοπλατωνικών φιλοσόφων ενώνεται με αυτή των ψαλμών.
Από πού προέρχεται λοιπον το κακό; Μήπως το υλικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν κακό και αυτός, δίνοντάς του μια φόρμα και μια ταξη, άφησε ένα μέρος του που δεν το άλλαξε σε καλό; Και γιατί να συμβεί αυτό; Δεν ήταν στη δύναμή του, αυτός που είναι ο παντοδύναμος, να το μετατρέψει και να το μεταμορφώσει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εμενε τίποτα κακό σε αυτό; [...] Ή εάν δεν ήταν σωστό, αυτός που είναι καλός δεν έπρεπε να δημιουργήσει και να χτίσει κάτι καλό, δεν έπρεπε να καταστείλει και να εξαφανίσει αυτό το κακό υλικό, και να δημιουργησει ένα καλό, από το οποίο να αντλήσει επειτα την οποιαδήποτε πραγματικότητα; «Αυγουστίνος Ιππώνος, Οι εξομολογήσεις»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου